سخنان او را جمع بكنيم و درست پخش و تشريح بكنيم ، مسئله ديگری است .
كلمات پيغمبر را در جاهای مختلف نقل كرده‏اند . من مخصوصا از قديم‏ترين‏
منابع ، قسمتی را نقل می‏كنم . از قديمترين منابعی كه در دست است يالااقل‏
من در دست داشته‏ام كتاب " البيان و التبيين " جاحظ است . جاحظ در
نيمه دوم قرن سوم می‏زيسته است ، يعنی اين سخنان تقريبا در نيمه اول قرن‏
سوم نوشته شده است . اين كتاب حتی از نظر فرنگيها و مستشرقين جزء
كتابهای بسيار معتبر است . اينها سخنانی نيست كه بگوئيد بعدها نقل‏
كرده‏اند ، نه ، در قرن سوم به صورت يك كتاب در آمده است كه البته قبل‏
از قرن سوم هم بوده است ، چون جاحظ اينها را با سند نقل می‏كند . مثلا شما
ببينيد در زمينه مسؤليتهای اجتماعی ، اين شخصيت بزرگ چگونه سخن می‏گويد
؟ می‏فرمايد : مردمی سوار كشتی شدند و دريايی پهناور را طی می‏كردند . يك‏
نفر را ديدند كه دارد جای خودش را نقر می‏كند يعنی سوراخ می‏كند . يك نفر
از اينها نرفت دست او را بگيرد . چون دستش را نگرفتند آب وارد كشتی‏
شد و همه آنها غرق شدند ، و اينچنين است فساد .
توضيح اينكه : يك نفر در جامعه مشغول فساد می‏شود ، مرتكب منكرات‏
می‏شود . يكی نگاه می‏كند می‏گويد به من چه ، ديگری می‏گويد من و او را كه در
يك قبر دفن نمی كنند . فكر نمی‏كند كه مثل جامعه ، مثل كشتی است . اگر
در يك كشتی آب وارد بشود ، ولو از جايگاه يك فرد وارد بشود ، تنها آن‏
فرد را غرق نمی‏كند بلكه همه مسافرين را يكجا غرق می‏كند .