خود انجام دادن و از احدی تقاضا نكردن . ببينيد اين تربيتها چقدر عالی‏
است ! اين « بعثت لاتمم مكارم الاخلاق » معنيش چيست ؟ باز اصحابش نقل‏
كرده‏اند ( 1 ) كه در يكی از مسافرتها در منزلی فرود آمديم . همه متفرق‏
شدند برای اينكه تجديد وضويی بكنند و آماده نماز بشوند . ديديم كه پيغمبر
اكرم بعد از آنكه از مركب پائين آمد ، طرفی را گرفت و رفت . مقداريكه‏
دور شد ، ناگهان برگشت . اصحاب با خود فكر می‏كنند كه پيغمبر برای چه‏
بازگشت ؟ آيا از تصميم اينكه امروز اينجا بمانيم منصرف شده است ؟ همه‏
منتظرند ببينند آيا فرمان می‏دهد كه حركت كنيد برويم ؟ ولی می‏بينيد
پيامبر چيزی نمی‏گويد . تا می‏آيد می‏رسد به مركبش . بعد از آن خورجين يا
توبره روی آن ، زانو بند شتر را در می‏آورد ، زانوی شترش را می‏بندد و باز
دو مرتبه راه می‏افتد به همان طرف . اصحاب با تعجب گفتند : پيامبر برای‏
چنين كاری آمد ؟ ! اين كه كار كوچكی بود ! اگر از آنجا صدا می‏زد : آری‏
فلان كس ! برو زانوی شتر مرا ببند ، همه با سر می‏دويدند . گفتند يا رسول‏
الله ! می‏خواستيد به ما امر بفرمائيد ، به هر كدام ما امر می‏فرموديد ، با
كمال افتخار اين كار را انجام می‏داد . ببينيد سخن ، در چه موقع و در چه‏
محل و چقدر عالی است ! فرمود : « لا يستعن احدكم من غيره و لو بقضمة من‏
سواك » تا می‏توانيد در كارها از ديگران كمك نگيريد ولو برای خواستن يك‏
مسواك . آن كاری را كه خودت می‏توانی انجام بدهی ، خودت انجام بده .
نمی‏گويد كمك نگير و از ديگران استمداد نكن ولو در كاری كه نمی‏توانی‏
انجام بدهی ، خودت انجام بده . نمی‏گويد كمك نگير و از ديگران استمداد
نكن ولو در كاری كه نمی‏توانی انجام بدهی . نه ، آنجا جای استمداد .

پاورقی :
. 1 اين را هم مرحوم حاج شيخ عباس قمی رضوان الله عليه نقل كرده است‏
. البته ديگران هم نقل كرده‏اند .