" « كلكم راع و كلكم مسئول ، فالامام راع و هو مسؤول ، و المراه راعيه‏
علی بيت زوجها و هی مسئوله و العبد راع علی مال سيده و هو مسؤول ، الا
فكلكم راع و كلكم مسئول » " ( 1 ) .
همانا هر كدام از شما نگهبان و مسئوليد ، امام و پيشوا نگهبان و مسؤول‏
مردم است ، زن نگهبان و مسؤول خانه شوهر خويش است ، غلام نگهبان و
مسؤول مال آقای خويش است ، هان پس همه نگهبان و همه مسؤوليد .
در فصل پيش چند نمونه از نهج البلاغه كه نمايشگر ديد علی در مورد حقوق‏
مردم بود ذكر كردم ، در اين شماره نمونه‏هائی ديگر ذكر می‏كنم . مقدمه‏
مطلبی از قرآن يادآوری می‏شود :
در سوره مباركه " النساء " آيه 58 چنين می‏خوانيم :
" « ان الله يامركم ان تودوا الامانات الی اهلها و اذا حكمتم بين‏
الناس ان تحكموا بالعدل »" .
خدا فرمان می‏دهد كه امانتها را به صاحبانشان برگردانيد و در وقتی كه‏
ميان مردم حكم می‏كنيد ، به عدالت حكم كنيد .
طبرسی در مجمع البيان در ذيل اين آيه می‏گويد :
" در معنی اين آيه چند قول است : يكی اينكه مقصود مطلق امانتها است‏
، اعم از الهی و غير الهی ، و اعم از مالی و غير مالی ، دوم اينكه مخاطب‏
حكمرانانند ، خداوند با تعبير لزوم اداء امانت حكمرانان را فرمان می‏دهد
كه به رعايت مردم قيام كنند " سپس می‏گويد :

پاورقی :
1 - صحيح بخاری ، جلد 7 ، كتاب النكاح .