و اگر احيانا از آن زمينه خارج شده اند از آسمان به زمين سقوط كردهاند .
در زبان فارسی شاهكارهايی وجود دارد ، در غزل عرفانی ، غزل عادی ، پند
و اندرز ، تمثيلات روحی و عرفانی ، حماسه ، قصيده و غيره ولی چنانكه
میدانيم هيچيك از شعرای ما كه شهرت جهانی دارند در همه اين رشتهها
نتوانستهاند شاهكار به وجود آورند .
شهرت و هنر حافظ در غزل عرفانی ، سعدی در پند و اندرز و غزل معمولی ،
فردوسی در حماسه ، مولوی در تمثيلات و نازك انديشیهای روحی و معنوی ،
خيام در بدبينی فلسفی ، و نظامی در چيز ديگر است و به همين جهت نمیتوان
آنها را با هم مقايسه كرد و ميانشان ترجيح قائل شد ، حداكثر اينست كه
گفته شود هر كدام از اينها در رشته خود مقام اول را واجد است . هر يك
از اين نوابغ اگر احيانا از رشتهای كه در آن استعداد داشتهاند خارج
شدهاند تفاوت فاحشی ميان دو نوع سخن آنها ملاحظه شده است .
شعرای عرب ، چه در دوره جاهليت و چه در دوره اسلام ، نيز چنيناند .
در نهج البلاغه آمده است كه از علی عليه السلام سؤال شد : شاعرترين
شاعران عرب كيست ؟ ايشان جواب دادند :
" « ان القوم لم يجروا فی حلبه تعرف الغايه عند قصبتها ، فان كان لابد
فالملك الضليل » " .
يعنی اين شاعران در يك ميدان اسب نتاختهاند
|