نتيجه‏هايی كه از اين بيان گرفته می‏شود با خود بيان سازگار نيست ، زيرا
نتيجه دومی ( صحيح مطلق نداريم و غلط مطلق نداريم ) خودش به عنوان صحيح‏
مطلق گرفته می‏شود ، چه ، اگر اين قضيه را صحيح نسبی بگيريم صحيح مطلق را
اثبات خواهد نمود .

پاورقی :
> در ديالكتيك ، مفاهيم همواره متحرك و در يكديگر مؤثرند پس
حقيقت‏اند زيرا با واقعيت خارجی نظيرند و مطابقت دارند .
پس حقيقت كه محصول طرز تفكر ديالكتيكی است همواره متحول و متكامل‏
است .
دكتر ارانی در جزوه ماترياليسم ديالكتيك صفحه 56 می‏گويد :
" اصل دوم ديالكتيك " اصل تكامل ضدين " يا " قانون تكاپوی طبيعت‏
" است . واقعيت ( ماده ، زمان ، مكان ) چون زمان را در بر دارد شامل‏
مفهوم تغيير نيز می‏باشد . اين تغيير و شدن و تكامل ، واقعيت دارد و
تكاپوی طبيعت واقعی است . همين تكاپوی واقعی در مغز ما به صورت حقيقت‏
قانون تكاپوی طبيعت تصوير می‏شود " .
تا آنجا كه می‏گويد :
" اين قانون راجع به حركت ( تغيير ) واقعی اشياء و حركت حقايق (
تصاوير واقعيت ) در فكر است " .
در صفحه 48 می‏گويد :
" دقت كنيد كه دو مفهوم را با يكديگر مخلوط نكنيد ، اگر صحبت از
ديالكتيك در طبيعت باشد غرض واقعيت ديالكتيك يعنی تأثير متقابل‏
اجزاء طبيعت و تكاپوی آنها بدون ارتباط با طرز تفكر بشر است ، و اگر از
اسلوب ديالكتيك باشد غرض تصويری از واقعيت ديالكتيك در مغز ماست كه‏
با يك واقعيت ، نظير است و طريقه استدلال ماست " .
پاسخ : اين بيان دانشمندان مادی شامل دو قسمت است :
قسمت اول اينكه طبيعت خارجی در حال تغيير و تحول و تكامل است و سكون‏
و >