پاورقی : . 1 . relativism . 2 [ به اين معنی كه افراد مختلف يك چيز را مختلف ادراك میكنند ].
" رولاتيويسم " ( 1 ) میخوانند .
خلاصه عقيده اين دانشمندان اين است : ماهيت اشياء كه علم به آنها تعلق
میگيرد ممكن نيست به طور اطلاق و دست نخورده در قوای ادراكی بشر ظهور
كند و مكشوف گردد ، بلكه هر ماهيتی كه بر انسان مكشوف میگردد ، دستگاه
ادراكی از يك طرف ، شرايط زمانی و مكانی از طرف ديگر ، در كيفيت ظهور
و نمايش شی ادراك شده بر شخص ادراك كننده دخالت دارد ، و از اين
جهت است كه هر فرد يك چيز را مختلف ادراك میكند ( 2 ) بلكه يك نفر
در دو حالت يك چيز را دو نحو ادراك میكند .
پس هر فكری در عين اينكه صحيح و حقيقت است ، فقط برای شخص ادراك
كننده - آن هم فقط در شرايط زمانی و مكانی معين - حقيقت است اما برای
شخص ديگر و يا برای خود همان شخص در شرايط ديگر حقيقت چيز ديگری است
، مثلا من جسمی را در يك لحظه خاص از زمان در مكان و محيط مخصوص با حجم
معين و شكل و رنگ معين ادراك میكنيم ، اين ادراك صحيح و حقيقت است
اما فقط نسبت به من و برای من نه نسبت به ديگری و برای او ، زيرا شايد
انسان ديگر يا حيوان ديگر كه ساختمان قوای ادراكی وی با من فرق میكند
همان شی را در همان زمان و در همان محيط با حجم و شكل و رنگ ديگری
ادراك كند و البته برای او و نسبت به او حقيقت همان است كه خودش
ادراك كرده ، خود من هم در لحظه ديگر يا در محيط ديگر ممكن است آن جسم
را با حجم و شكل و رنگ ديگری ادراك كنم و برای من در آن لحظه و آن محيط
" حقيقت " چيز ديگری خواهد بود .
اين دسته ، از تحقيقات علمی جديد بر مدعای خود گواه میآورند زيرا در
علوم امروز ثابت شده كه اعصاب انسان با حيوان و همچنين اعصاب انسانها
نسبت به يكديگر در كيفيت عمل كردن اختلاف دارند ، مثلا انسانها هفت
رنگ اصلی و انواع و اقسام رنگهای فرعی را میبينند ولی بعضی حيوانات
تمام رنگها را به شكل خاكستری میبينند ، بعضی از افراد انسان يافت
میشوند كه كوری رنگ دارند بلكه ما در زندگی عادی خود میبينيم كه اعصاب
يك فرد در حالات مختلف دو گونه عمل میكنند ، مثلا خوردنی معين در حال
صحت و حال مرض دو طعم دارد ، بوی معين گاهی خوش و مطبوع و گاهی ناخوش
و نامطبوع جلوه میكند .
پاورقی : . 1 . relativism . 2 [ به اين معنی كه افراد مختلف يك چيز را مختلف ادراك میكنند ]. |