است، بلكه اگر پای مبادله هم در ميان نباشد هيچ ثروتی را نمیتوان بيهوده
از ديگری تملك كرد و بمصرف رسانيد .
اين اصل يك اصل ثابت و همه زمانی است و از احتياج اجتماعی ثابتی
سرچشمه گرفته است ، اما اينكه خون و مدفوع ثروت شمرده نشود و قابل
مبادله نباشد مربوط است بعصر و زمان و درجه تمدن ، و با تغيير شرائط و
پيشرفت علوم و صنايع و امكان استفادههای صحيح و مفيدی از آنها تغيير حكم
ميدهند .
مثال ديگر - اميرالمؤمنين علی عليهالسلام در اواخر عمر با اينكه مويش
سپيد شده بود رنگ نمیبست ، محاسنش همچنان سپيد بود . شخصی به آن حضرت
گفت مگر پيغمبر اكرم دستور نداد كه : " موی سپيد را با رنگ بپوشانيد
" فرمود : چرا . گفت : پس چرا تو رنگ نمیبندی ؟ فرمود : در آنوقت كه
پيغمبر اكرم اين دستور را داد مسلمانان از لحاظ عدد اندك بودند ، در
ميان آنها عدهای پيرمرد وجود داشت كه در جنگها شركت ميكردند ، دشمن كه
به صف سربازان مسلمان نظر میافكند و آن پير مردان سپيد مو را ميديد
اطمينان روحی پيدا میكرد كه با عدهای پيرمرد طرف است و روحيهاش قوی
میشد پيغمبر اكرم دستور داد كه رنگ ببندند تا دشمن به پيری آنها پی نبرد
. آنگاه علی فرمود اين دستور را پيغمبر اكرم در وقتی صادر كرد كه عدد
مسلمانان كم بود و لازم بود از اينگونه وسائل نيز استفاده شود . اما امروز
كه اسلام سراسر جهان را فرا گرفته است نيازی به اينكار نيست . هر كسی
آزاد است كه رنگ ببندد يا رنگ نبندد .
از نظر علی عليهالسلام دستور پيغمبر اكرم به اينكه " رنگ
|