به مخرج " غين " تبديل كردن و بجای " رفتم " ، " غفتم " گفتن حرام‏
است .

مسأله اهم و مهم

3 - يكی ديگر از جهاتی كه به اسلام امكان انطباق با مقتضيات زمان می‏دهد
جنبه عقلانی دستورهای اين دين است ، اسلام به پيروان خود اعلام كرده است‏
كه همه دستورهای او ناشی از يك سلسله مصالح عاليه است ، و از طرف ديگر
در خود اسلام درجه اهميت مصلحت‏ها بيان شده است ، اين جهت كار
كارشناسان واقعی اسلام را در زمينه‏هائی كه مصالح گوناگونی در خلاف جهت‏
يكديگر پديد می‏آيند آسان می‏كند . اسلام اجازه داده است كه در اينگونه‏
موارد كارشناسان اسلامی درجه اهميت مصلحتها را بسنجند و با توجه به‏
راهنمائی‏هائی كه خود اسلام كرده است مصلحتهای مهمتر را انتخاب كنند .
فقهاء اين قاعده را بنام " اهم و مهم " می‏نامند . در اينجا نيز مثالهای‏
زيادی دارم اما از ذكر آنها صرفنظر می‏كنم .

قوانينی كه حق " وتو " دارند

4 - يكی ديگر از جهاتی كه به اين دين خاصيت تحرك و انطباق بخشيده و
آنرا زنده و جاويد نگه ميدارد اينست كه يك سلسله قواعد و قوانين در خود
اين دين وضع شده كه كار آنها كنترل و تعديل قوانين ديگر است . فقها اين‏
قواعد را قواعد " حاكمه " مينامند . مانند قاعده " لا حرج " و قاعده‏
" لا ضرر " كه بر سراسر فقه حكومت می‏كنند كار اين سلسله قواعد ، كنترل‏
و تعديل قوانين ديگر است . در حقيقت اسلام برای اين قاعده‏ها نسبت به‏
ساير