ديگران اولويت دارند . اين نص قرآن كريم است كه در آيه 35 از سوره
النساء ميفرمايد :
« و ان خفتم شقاق بينهما فابعثوا حكما من اهله و حكما من اهلها ، ان
يريدا اصلاحا يوفق الله بينهما ان الله كان عليما خبيرا ».
يعنی اگر بيم آن داشته باشيد كه ميان زن و شوهر شكاف و جدائی بيفتد ،
يك نفر داور از خاندان مرد و يك نفر داور از خاندان زن برانگيزيد ، اگر
داوران نيت اصلاح داشته باشند خداوند ميان آنها توافق ايجاد ميكند ،
خداوند دانا و مطلع است .
صاحب تفسير كشاف در تفسير كلمه " حكم " میگويد :
" ای رجلا مقنعا رضيا يصلح لحكومه العدل والاصلاح بينهما " .
يعنی كسی كه بعنوان داور انتخاب ميشود ، بايد مورد اعتماد و دارای
نفوذ كلام و منطق نافذ بوده باشد ، پسنديده و شايسته برای داوری عادلانه و
برای اصلاح باشد . سپس ميگويد علت اينكه در درجه اول بايد داورها از
ميان خاندان زوج و زوجه انتخاب شوند اينست كه نزديكان زوجين از
واقعيات جاری ميان آنها با خبرترند ، و هم علاقه آنها به اصلاح ، بواسطه
خويشاوندی ، از بيگانه بيشتر است . بعلاوه زوجين اسرار دل خود را در حضور
خويشاوند بهتر از بيگانه آشكار میكنند . اسراری را كه حاضر نيستند به
بيگانه بگويند به خويشاوندان میگويند .
راجع باينكه آيا تشكيل حكميت واجب است يا مستحب ، ميان علما اختلاف
است ، محققين عقيده دارند اين كار وظيفه حكومت است و واجب است .
شهيد ثانی در مسالك صريحا فتوا ميدهد كه مسئله داوری بترتيبی كه گفته شد
واجب و ضروری است و وظيفه حكام است كه همواره اينكار را بكنند .
|