نيروی برهان و يقين ، نه ظن و تخمين و نه تعبد و تقليد به دست آورد كافی‏
است كه زير بار خرافه و اوهام نرود . پس بايد مردم را به توحيد برهانی‏
دعوت كرد تا احترام و اعتبار عقل از نظر دينی برای آنها مسلم و مسجل‏
گردد .
به همين جهت سيد برای فلسفه الهی اسلامی ارزش قائل بود . فلسفه تدريس‏
می‏كرد و پيروان خويش را به آموختن حكمت الهی اسلامی تشويق می‏كرد . شاگرد
وفادارش محمد عبده را به مطالعه فلسفه وادار نمود . گويند عبده دو
دستنويس از " اشارات " بوعلی به خط خود نوشته و يكی را به ستايش از
سيد پايان داده است . ظاهرا در اثر همين تشويق سيد بود كه عبده به چاپ‏
و نشر برخی كتب فلسفی پرداخت ، " نجات " بوعلی و همچنين " البصائر
النصيريه " ابن سهلان ساوجی و علی‏الظاهر قسمتی از " منطق المشرقيين "
بوعلی را برای اولين بار چاپ و نشر كرد . احمد امين در كتاب " ظهر
الاسلام " ( 1 ) می‏گويد فلسفه با فكر شيعی سازگارتر است تا فكر سنی . بعد
اينچنين دليل می‏آورد :
" در زمان فاطميان كه شيعه بودند و بر مصر حكومت می‏كردند ، فلسفه در
مصر رواج داشت . با رفتن فاطميان و حلول روح سنی ، فلسفه از مصر رخت بر
بست . در عصر اخير سيد جمال كه گرايش شيعی داشت به مصر آمد ، بار ديگر
فلسفه در مصر رواج يافت " .
و باز به دنبال همين برنامه كه می‏خواست اسلام را مكتب و ايدئولوژی‏
جامع و بی‏نياز كننده معرفی كند به دفاع از انتقادهائی كه از اسلام در
اروپا می‏شد پرداخت . در اروپا عليه اسلام تبليغ

پاورقی :
. 1 جلد اول صفحه . 190