شده‏اند يعنی در رديف بهترين ادبای زبان عرب همين ادبای عرب مسيحی در
لبنان هستند ، و اينها نه تنها در مقام معارضه قرآن بر نيامده‏اند ، بلكه‏
از هر قوم ديگری بيشتر تحت تأثير و نفوذ قرآن هستند . اين ادبای مسيحی‏
نظير جبران خليل جبران كه يك نويسنده طراز اول در دنيای عرب است ، و
ميخائيل نعيمه كه از نويسندگان درجه اول عربی مسيحی است ، و جورج جرداق‏
، اينها جزء كسانی هستند كه مسيحی هستند ولی در عين حال مجذوب قرآنند و
به قرآن فوق‏العاده احترام می‏گزارند . جورج جرداق ، بلكه همه اينها عجيب‏
نسبت به نهج‏البلاغه خضوع دارند و بيشتر از نهج‏البلاغه در مقابل منطق خود
قرآن خضوع دارند .
برای يك عده كه مستقيما وارد در اين فن نيستند ، همين مقدار كافی است‏
كه از اين تاريخچه اطلاع داشته باشند كه چنين تحدی‏ای به اصطلاح علمای كلام‏
يعنی مبارزه طلبی از طرف قرآن از صدر اول تا امروز شده است و هنوز هم‏
يك نفر پيدا نشده است كه يك چيزی را عرضه بدارد بگويد اينهمه ادعا
می‏كنيد ، من يك قطعه‏ای آورده‏ام ، ببينيد هيچ فرقی هست ميان اين و آنچه‏
كه شما قرآن می‏ناميد ؟ نه تنها خود مسلمين تقليد نكرده‏اند و طبع اقتضا
می‏كرد كه يك چيزهايی را اقلا شبيه به آن بياورند غير مسلمين هم
نياورده‏اند . آنهايی كه ادعای پيغمبری كرده‏اند و يك آياتی شبيه قرآن‏
بافته‏اند ، آنها كه اصلا به قدری مضحك و مسخره است كه عرض كردم عده‏ای‏
در اينجا قائل به صرف شده‏اند ، يعنی گفته‏اند قاعده طبيعی اقتضا نمی‏كرد
كه اينها اين قدر مزخرف بگويند ، چون در مقام معارضه قرآن آمده‏اند خدا
خواسته اينها را رسوا كند ، زيرا از حديك بشر عادی هم كمتر است .
ولی آن مقوله‏ای كه برای عموم ما بيشتر قابل بررسی و بحث است جنبه دوم‏
است يعنی اعجاز قرآن از جنبه معنوی يا اعجاز قرآن از جنبه علمی و فكری .
جنبه اول را قبلا هم گفتيم واقعا شايسته است كه انسان زبان عربی را ياد
بگيرد فقط برای همين هدف كه زيباييهای قرآن را بتواند درك كند . اين دو
قسمت يعنی زيبايی قرآن و جنبه فكری قرآن ، يا جنبه لفظی و معنوی ، البته‏
از يكديگر جدا هم نيست ، يعنی آن معانی است كه در اين قالب زيبا آمده‏
است و تازه اين ، كار را مشكلتر كرده است . به قول طه حسين در كتاب‏
آئينه اسلام و ديگران هم گفته‏اند شما يك نگاهی بكنيد به آنچه كه فصحای‏
عرب ، قبل از اسلام داشته‏اند و حتی به آنچه كه فصحای عرب و عجم ، بعد از
اسلام داشته‏اند . آنجا كه خواسته‏اند از جنبه فصاحت و بلاغت هنرنمايی‏