نزول چيست ؟
يك مسأله ديگر : قرآن تعبير میكند به " نزول " ( « نزل به الروح الامين ») . نزولی پيدا شده . اين نزول چيست ؟ نزول يا بايد بگوييم مكانی است كه فرض اين است كه مكانی نيست ، جبرئيل از يك زمين ديگر كه نمیآيد اينجا ، [ و يا بايد بگوييم معنوی است ] . مسلم اينجا نزولش بايد يك نزول معنوی باشد چون خود فوقيت و تحتيت در خود قرآن هم محصور نيست به فوقيت و تحتيت جسمانی و مكانی ، و در اصطلاح هيچ كس . قرآن درباره خدا میفرمايد : " « و هو القاهر فوق عباده »" ( 1 ) خداوند از ما فوق بندگان خودش قاهر بر آنهاست . و حتی در فوقيت و تحتيتهای اعتباری هم قرآن میگويد : " « قل هو القادر علی ان يبعث عليكم عذابا من فوقكم او من تحت ارجلكم »" ( 2 ) . شايد همه تفاسير به اتفاق گفته باشند عذاب از بالا يعنی از طبقه فوقانی ، يعنی از بالا دست هاتان ، و عذاب از پايين يعنی از ناحيه زير دست هاتان مثل نوكرها ، كلفتها و كارگرها . پس اينكه قرآن میگويد اين از فوقی نازل شده است به چه اعتبار است ؟ اين يك فوقيت واقعی است يا اعتباری ؟ نه ، فوقيت واقعی است برای اينكه آن جهان ديگر كه جهان ماوراء طبيعت است ، واقعا فوقيتی يعنی تسلطی بر اين جهان دارد ( « و ان من شیء الا عندنا خزائنه و ما ننزله الا بقدر معلوم ») ( 3 ) قرآن میگويد هر چه در اين دنيا هست از آن دنيا نازل شده ، هر چه ، نه فقط وحی ، چون هر چه در اين دنياست ظل آن دنياست و فيض آن دنياست و فيض هر چيزی از او آمده ، پس او را میگوييم " از " ، او را مبدأ میگوييم و اين را منتها . پس به اين دليل فوق است كه آن جهان جهان ديگری است ، جهان ما فوق طبيعت است و جهان ما فوق طبيعت واقعا هم ما فوق طبيعت است به دليل اينكه اين جهان فيضی است از آنجا ، ترشحی است از آنجا ، و آنچه كه در اينجا آمده از آنجا سرچشمه گرفته است . پس چون اين تماس [ تماس ] با سرچشمه هستی اين جهان است ، از آن جهت كه تماس با سرچشمه اين جهان است گفته میشود كه از آنجا نازل شده است . پس نزولش هم به اين جهت است .پاورقی : . 1 انعام / . 18 . 2 انعام / . 65 . 3 حجر / . 21