ايها الناس جهان جای تن آسانی نيست |
آهنگ پذيری قرآن
مسأله ديگری كه مربوط به سبك قرآن است و از قديم مورد توجه بوده است مسأله آهنگپذيری قرآن است . اين خيلی عجيب است . تا آنجا كه نشان دادهاند در زبانها جز شعر چيز ديگری آهنگ نمیپذيرد ، آهنگ واقعی كه يك نفر موسيقيدان بودند برای آن آهنگ بسازد ، شعر است كه آهنگ میپذيرد . البته هر نثری را میشود با آواز بلند خواند اما آن كسی هم كه آهنگها را نمیشناسد میفهمد كه اگر اين را ساده بخوانند بهتر از آن است كه با آواز بخوانند . ولی يك چيز آهنگ پذير آن چيزی است كه وقتی آن را با آهنگ میخوانند آن را بهتر بيان میكند تا وقتی كه ساده میخوانند . به اين میگويند آهنگپذيری ، يعنی آهنگ ، آن را بهتر میتواند بيان كند از غير آهنگ . قرآن از طرفی ما میبينيم شعر نيست ، چون نه وزن دارد نه قافيه و نه هجاهايش هماهنگ با يكديگر است . از نظر محتويات هم ، چون شعر اصلا به تخيل بستگی دارد ، تخيل در آن نيست ، آن تشبيهات و خيالات شاعرانه در آن نيست . قرآن يگانه نثری است آهنگپذير . همين قرائتهايی كه میخوانند كسانی كه اهل قرائت هستند با آهنگ میخوانند . حالا شما يك كلام ديگر ، خود خطبههای پيغمبر را بياييد با آهنگ بخوانيد ، اصلا نمیپذيرد . خطبههای نهجالبلاغه را شما بياييد با آهنگ بخوانيد ، نمیپذيرد . هر كلام عربی يا فارسی را اگر نثر باشد بياييد با آهنگ بخوانيد ، نمیپذيرد . تنها قرآن است كه آهنگ پذير است و اين همان مطلبی است كه از صدر اسلام به آن توجه شده است . اينكه توصيه شده است كه قرآن را به صوت حسن بخوانيد برای همين بوده است كه در قرآن چنين استعداد و پذيرشی بوده و با آهنگ بهتر میتوانسته است خودش را نشان بدهد و نمايان كند . در اخبار زيادی داريم ( 1 ) : " « تغنوا بالقران » " غنا بخوانيد با قرآن . اينجا علماء بحث كردهاند كه غنا كه حرام است ، با اينكه غنا حرام است پس چطور دستور داده شده كه " « تغنوا بالقران » " ؟ بعضیپاورقی : . 1 مرحوم فيض اينها را در مقدمه تفسير صافی آورده و معروف است و علمای فقه هم راجع به اينها بحث كردهاند .