وجهه خلقی و وجهه امری انسان
پس اينجا كه ذكر كرده است : " « يسئلونك عن الروح »" كه مطلق هم ذكر كرده است اين روح كه در قرآن آمده : مؤيد است ، در انسان هم دميده میشود و حامل وحی هم هست ، جنس آن چيست ؟ آن را برای ما تعريف كن ، جواب دادهاند كه روح از جنس امر پروردگار است . چون اين شامل روح انسان هم میشود ، طبعا در مورد روح انسان هم اين نتيجه را میگيرند كه انسان هم دارای دو وجهه و دو جنبه وجودی است ، وجهه خلقی و وجهه امری ، هر دو را دارد . " « اذا سويته » " وجهه خلقی انسان يعنی اين وجود تدريجی انسان را میگويد ( 1 ) ، هر جا " « اذا سويته »" يا " « ثم سواه »" آمده است ، اين " سواه " جنبه مادی انسان را بيان میكند كه جنبه مادی ، زمانی و مكان و تدريجی است ، " « نفخت فيه من روحی » " جنبه امری او را بيان میكند . انسان در خلقت تدريجی خودش به جايی میرسد كه همان طور كه آقای مهندس خودشان اشاره كردند " من عند الله " از نزد پروردگار [ به او چيزی افاضه میشود ] . همه چيز از نزد پروردگار است ولی " از نزد پروردگار " كه گفته میشود مقصود اين است : به اينجا كه میرسد ، نه از چيزهايی كه الان در نزد شما هم هست ، از بالاتر از نزد شما و از بالا [ چيزی ] سرازير میشود ، يعنی يك چيزی از نزد پروردگار بر وجود خلقی افاضه شد كه نفس وجود آن ،پاورقی : . 1 فعلا به آن بحث كار ندارم كه آن وجود تدريجی همان خلقت تدريجی است كه علوم آن را میشناسد ( و آن وقتی است كه انسان به مرحله آمادگی میرسد برای اينكه آدم بشود و تا آن وقت برای آدم بودن آمادگی نداشته است ) يا همان طوری است كه ديگران هم كه هرگز به مسأله تكامل انواع توجهی نداشتهاند بر اساس همان اخبار و احاديث كه خداوند سرشت آدم را چهل صباح سرشت ، آن را يك امر تدريجی میدانستند .