جمعيت بودند ، يك جمعيت بودند ، يعنی هيچ اختلاف و تشتت و تفرقی در
ميان بشر نبود . يعنی زمانی بر بشر گذشته است كه در آن زمان در ميان‏
افراد بشر اختلافاتی وجود نداشته است . و به عقيده من اين يكی از آن‏
آياتی است كه معجزه است در قرآن . امروز نويسندگان تاريخ تمدن و محققين‏
تاريخ بشر تازه رسيده‏اند به اين مرحله كه بشر اولين بار كه زندگی‏
اجتماعی‏اش شروع شده است ، با يك حالت بساطت و وحدتی شروع شده است .
نه تنها كمونيستها ، بلكه غير كمونيستها هم مدعی هستند كه در ابتدا زندگی‏
بشر به شكلی بوده است كه حتی مالكيت هم وجود نداشته است ، يعنی افراد
، همه مثل يك خانواده برادر وار زندگی می‏كرده‏اند . علت اينكه بشرهای آن‏
دوره دور هم جمع می‏شدند ترس از دشمنها بود ، چيزی هم در اختيار نداشتند
كه روی آن بخواهند با يكديگر جنگ و دعوا و اختلاف داشته باشند ، هنوز
پای مالكيت خصوصی در كار نبود . « كان الناس امة واحدش »مردم همه يك‏
ملت و يك واحد و يك امت بودند ، هيچ نوع اختلاف سليقه و اختلاف‏
عقيده‏ای و اختلاف روش و حتی اختلاف زندگی در ميان مردم نبود . « فبعث‏
الله النبيين مبشرين و منذرين و انزل معهم الكتاب بالحق ليحكم بين‏
الناس فيما اختلفوا فيه »( 1 ) . خدا پيغمبران را آنوقت مبعوث كرد ،
در حالی كه مبشر و منذر بودند و به مردم نويد می‏دادند كه اگر اينطور عمل‏
بكنيد چنين و اگر آنطور عمل بكنيد چنان ، و با آنها كتاب ( مقصود از
كتاب در اينجا شريعت و قانون است ) نازل كرد ، برای چه ؟ برای اينكه‏
اين قانون در ميان مردم حكم كند در آنچه كه در آن اختلاف دارند . يعنی‏
اختلافاتی در ميانشان پيدا شده ، قانون بيايد و حل

پاورقی :
. 1 سوره بقره ، آيه . 213