میگفتيم ، مطلب به اينجا كشيده شد .
" عشق " از نظر عرفا
غرضم اين جهت است كه عرفا مدعی هستند كه همه عشقها حقيقی است :
عشق حقيقی است مجازی مگير
|
اين دم شير است به بازی مگير
|
اينها فلاسفه را كه عشق را دو نوع میدانند رد میكنند ، مدعی هستند كه در
معشوقهای مجازی هم ، عاشق در عين حال كه خودش نمیداند ، معشوق را به
اعتبار اين كه پرتوی از او هست دوست دارد . به عقيده آنها اصلا محال
است كه انسان غير خدا را دوست داشته باشد . محی الدين میگويد : ما احب
احد غير خالقه ( به خاطر همين حرفهاست كه عدهای از فقها به او حمله
كردهاند ) . میگويد : احدی تا كنون غير از خالق خودش را دوست نداشته
لكن احتجب عنه تعالی تحت زينب و سعاد و هند و . . ( 1 ) . او در زير
نامهای معشوقهای مجازی پنهان است ، معشوق حقيقی خود اوست . در اين
زمينه ، مولوی شعرهايی دارد ، میگويد :
جرعهای بر ريختی زان خفيه جام
|
بر زمين خاك من كأس الكرام
|
در مقام تمثيل ذكر میكند . میخواهد بگويد كه جرعهای از عشق الهی بر روی
خاك ريخته ، و اگر انسان ، موجود خاكی را دوست میدارد به اعتبار آن
جرعهای است كه روی خاك ريخته شده است .
پاورقی :
. 1 شرح سيد عليخان بر صحيفه سجاديه .