چيزی نيست ولی از بس اين حرفها را همين جور قالبی تكرار می‏كنند ،
عبارتهای خوبی قبلا ساخته و پرداخته‏اند و اين عبارتها را تكرار می‏كنند ، و
به عبارت ديگر از بس اين حرفها را با عبارتهای خيلی زيبا تكرار می‏كنند
، كسی روی اينها فكر نمی‏كند كه آيا اين حرفها درست است يا نادرست .
نظريه خاص ماكس مولر كه توحيد قبل از شرك وجود داشته ، نظريه‏ای است‏
كه وجود دارد ولی پيرو زياد ندارد ، اغلب نظريه‏شان اين است كه شرك قبل‏
از توحيد وجود داشته . البته با منطق دين و اسلام چنين است كه توحيد قبل‏
از شرك وجود داشته ، يعنی شرك يك توحيد منحرف شده است . نظريه اينها
اين است كه شرك قبل از توحيد وجود داشته ، ولی هر جا كه تاريخ نشان‏
می‏دهد كه از بشر نشانه‏ای هست كه مسأله اشتراك اوليه را از روی نشانه‏ها
به دست آورده‏اند و به عبارت ديگر هر جا كه از بشر نشانه‏ای پيدا شده ،
از پرستش نشانه‏ای هست . من اين را ديگر به عنوان نقل نظريه ديگران‏
نمی‏گويم ، به عنوان نظريه دينی و مذهبی چرا ، ولی به عنوان نظريه ديگران‏
نمی‏گويم كه [ هر جا از بشر نشانه‏ای پيدا شده ] از " توحيد " نشانه‏ای‏
هست . هر جا كه از زندگی بشر - اعم از اشتراكی و غير اشتراكی و اختصاصی‏
- نشانه‏ای هست ، از پرستش هم نشانه‏ای هست . هنوز اثری از زندگی بشر به‏
دست نيامده است كه آثار پرستش در آن وجود نداشته باشد .
- برخی گفته‏اند كه در دوران قبل از آتش اثری از پرستش ديده نشده است‏
.
اين را من به اين خصوصيات نمی‏دانم ، ولی می‏دانم كه اين