پاورقی : . 1 ص / . 28 . 2 زمر / . 9
- كه يك روش خاصی در قرآن است - مسائل را به صورت سؤال طرح میكند .
وقتی میخواهد دعوت به ايمان و عمل صالح كند میفرمايد : « ام نجعل الذين
امنوا و عملوا الصالحات كالمفسدين فی الارض ام نجعل المتقين كالفجار
(1) . يعنی ما سؤال میكنيم شما خودتان جوابش را بدهيد . در دنباله همين
نوع آيات است : « انما يتذكر اولوا الالباب » ( 2 ) صاحبان عقلها
خودشان متذكر میشوند .
پس فطرياتی كه قرآن قائل است از نوع فطريات افلاطونی نيست كه بچه
قبل از اينكه متولد شود اينها را میدانسته و مجهز به اينها به دنيا میآيد
، بلكه به معنای اين است كه استعداد اينها در هر كسی هست به طوری كه
همينقدر كه بچه به مرحلهای رسيد كه بتواند اينها را تصور كند تصديق اينها
برايش فطری است . پس آيه " « و الله اخرجكم من بطون امهاتكم لا تعلمون
شيئا و جعل لكم السمع و الابصار و الافئده لعلكم تشكرون »" با اين مسأله
كه توحيد ، فطری است و با اين مسأله كه قرآن بسياری از مسائل را به
عنوان " تذكر " ذكر میكند منافات ندارد ، چون " فطری است " به معنی
اين است كه احتياج به آموزش و استدلال ندارد ، نه به اين معنا كه قبل از
آمدن به اين دنيا آنها را میدانسته تا در اين صورت اين دو آيه با يكديگر
منافات داشته باشند . اين در باب فطريات علمی .
پاورقی : . 1 ص / . 28 . 2 زمر / . 9 |