پاورقی : . 1 بقره / . 78
اين است كه دين يا خصوص توحيد كه در اين باره در بحث " « فاقم وجهك
للدين حنيفا »" بحث خواهيم كرد از نظر ادراكی يعنی از نظر فكری برای
بشر فطری است ، يعنی يك فكری است كه عقل انسان بالفطره آن را میپذيرد
و برای پذيرفتنش نياز به تعليم و تعلم و مدرسه نيست ، [ و به طور كلی ]
هر چه را كه ما از نظر ادراك بگوييم " فطری " معنايش اين است كه يا
دليل نمیخواهد و بديهی اولی است و يا از قضايايی است كه اگر هم دليل
میخواهد دليلش هميشه همراهش هست ، " قضايا قياساتها معها " است ،
چون دليلش هميشه همراهش هست باز هم نيازی به اينكه معلمی در مدرسه آن
را به انسان آموخته باشد نيست . اين را ما میگوييم ادراك فطری ، كه
مربوط به عالم فكر و ادراك و عقل میشود . حال برای اين ، باز نمونهای از
حديث بياورم .
حديثی است در تفسير صافی از امام عسكری ( ع ) ، حديث بسيار مفصلی
است ، گر چه سند آن چندان معتبر نيست ولی مضامين حديث مضامينی است كه
شيخ انصاری میگويد از مضامين اين حديث علائم صحت نمودار است ، خيلی
جالب هم هست ، در ذيل آيه "« و منهم اميون لا يعلمون الكتاب الا امانی
" ( 1 ) است . قرآن توده بی سواد يهودی را انتقاد میكند ، يعنی علاوه
بر انتقاد از احبار و علمايشان ، میفرمايد : « و منهم اميون لا يعلمون
الكتاب الا امانی »گروهی از اينها هم يك مردم امی بی سوادی هستند كه از
توراتشان جز يك سلسله آرزوها و خيالات خبری ندارند مثل توده مسلمان
امروز همينقدر میداند كه يك توراتی هست اما اگر بگوييد
پاورقی : . 1 بقره / . 78 |