نه ، در همان زمان هم اين كار وحشيانه بود .
مطلب ديگر :
" اين كه گفته شد قوانين اسلام قوانينی آسمانی است ولی بيگانه از
شرايط و محيط زندگی وضع نشده است بلكه بر اساس احتياجات و مقتضيات و
به تناسب مصالح و مفاسد همين زندگی روزمره مردم و موافق با عقل و منطق‏
تنظيم شده است و نمی تواند بی ارتباط به صلاح و فساد حيات مردم و جامعه‏
باشد ، اين مطلب در مورد احكام منصوص العلة اگر درست باشد ، درباره‏
احكام مستنبط العلة درست نيست ، زيرا علت اصلی وضع احكام مستنبط العلة
به درستی روشن و قابل اطمينان نيست و به فقيه حق و اجازه نمی‏دهد كه با
استنباط خود آن را به تناسب زمان تغيير دهد فی المثل نوشيدن هر مسكری‏
حرام است اما خوردن هر گوشت خوكی بدون ذكر علت آن ، ممنوع اعلام شده و
اگر فقيهی بخواهد با استنباط شخصی خودش در ميزان و خصوصيات حرمت آن به‏
تناسب زمان دخالت كند ، راه خطا رفته است " .
تفسيری كرده اند ، می‏گويند : بعضی احكام منصوص العلة هستند و بعضی‏
مستنبط العلة البته همه احكام اين جور نيست می‏گويند احكامی كه علتش را
كشف بكنيم بعضی منصوص العلة است ، يعنی علت و فلسفه اش را خود اسلام‏
ذكر كرده ، و بعضی ديگر مستنبط العلة است ، اسلام [ دليلش را ] ذكر
نكرده ، خود ما استنباط می‏كنيم كه دليلش اين بايد باشد گفته اند در جايی‏
كه دستوری منصوص العلة است فقها هم از آن علت پيروی می‏كنند ، ولی در