پاورقی : . 1 اعراف / . 179
خودش را برای زندگی بسازد حيوانات آنچه كه نياز دارند ، به حكم طبيعت
به آنها داده شده است يكی حريص است ، از اول حريص به دنيا میآيد ، تا
آخر عمرش هم حريص است يكی حليم به دنيا میآيد ، تا آخر عمرش هم حليم
است و غير از اين نمیتواند باشد يكی ديگر غضوب و خشمناك به دنيا میآيد
و تا آخر عمرش همين جور است يكی شره و شهوتران به وجود میآيد و تا آخر
عمرش همين طور است خروس كه به دنيا میآيد با يك سلسله خصايص است ،
ديگر تغيير هم نمیكند خروس تا آخر عمرش خروس است ، خوك هم تا آخر
عمرش خوك است ، سگ هم تا آخر سگ است ، گوسفند هم گوسفند است ،
انسان چطور ؟
انسان موجودی است كه میتواند خلقيات هر يك از اينها را بپذيرد ،
میتواند اين بشود ، آن بشود ، اين يكی بشود ، آن يكی بشود ، چيزی بشود
برتر از همه اينها ، يا چيزی بشود پست تر از همه اينها ، به تعبير قرآن
" « اولئك كالانعام بل هم اضل »" ( 1 ) انسان آن چيزی است كه خودش
خودش را بسازد ، و آن چيزی است كه بخواهد باشد ، نه آن چيزی كه خلقت
او را قرار داده است .
[ طرفداران اين نظريه ] میگويند ما قوا و غرائز زيادی به طور بالقوه
داريم ، ولی بايد اينها را جدول بندی كنيم و با يك نسبت و حساب معين
پرورش بدهيم ، مثلا قوای شهوانی در حيوانات هست ، در ما هم هست ، ولی
در ما بالقوه است و بايد آن را در يك حد معينی بسازيم قوه غضبيه - به
قول قدما - در انسان هست ، در حيوان هم هست ، ولی در انسان بالقوه هست
، انسان بايد آن را در
پاورقی : . 1 اعراف / . 179 |