تفسير معنوی

البته اينجا مساله ديگری هم هست و آن اين است كه بعضی فرضيه‏ای دارند
كه اساسا هفت آسمانی كه در قرآن هست جنبه جسمانی ندارد ، معنوی و باطنی‏
محض است . ما اين را انكار نمی‏كنيم ، شايد از بعضی آيات و از روايات‏
اين آيات بتوان اين مطلب را فهميد كه به حذا هفت آسمان جسمانی ، ما
مراتب معنوی داريم ، و شايد در خيلی از موارد وقتی می‏گويند آسمانهای‏
هفتگانه ، نظر به همين آسمانهای مافوق ستاره‏ها نيست ، نظر به عوالم باطن‏
انسان است . ولی به نظر ما اگرچه اين مطلب در جای خود درست است ،
نمی‏شود گفت كه قرآن به هفت آسمانی كه جنبه جسمانی دارد قائل نيست ، به‏
اين هم قطعا قائل است . « و لقد زينا السماء الدنيا بمصابيح ». وقتی‏
می‏گويد : نزديكترين آسمانها را ما با اين چراغها و قنديلها زينت‏
بخشيده‏ايم ، اين نشان می‏دهد كه يك جسمی هست كه اين ستارگان چراغهای آن‏
هستند ، و حتی در روايتی كه سوالاتی است كه عبدالله بن سلام ( از علمای‏
يهود ) از پيغمبر اكرم می‏كند كه بعد همان مرد مسلمان شد و مسلمان‏
پاك‏ايمانی هم شد وقتی راجع به ستارگان از حضرت رسول سوال كرد ، حضرت‏
در كمال صراحت همين را فرمود كه همه اين ستارگانی كه شما می‏بينيد ،
مانند قنديلهايی هستند در زير نزديكترين آسمانها .
« و لقد زينا السماء الدنيا بمصابيح غ. " الدنيا " صفت " السماء "
است . " سما الدنيا " نيست، " السماء الدنيا " است . اگر "
سماالدنيا " می‏بود معنايش می‏شد آسمان دنيا ، در مقابل آسمانی كه مربوط
به دنيا نيست . آنوقت مقصود از دنيا عالم در مقابل آخرت بود . می‏گويد
: " السماء الدنيا " " دنيا " صفت می‏شود ) يعنی نزديكترين آسمانها .
ما نزديكترين آسمانها را به