حكم آنكه شما به مصالح و مفاسد خودتان راهنمايی شديد و عمل نكرديد ، اين
عكسالعمل طبيعی است و لايتخلف ، و عذاب آخرت است به حكم اينكه شما
به وظيفه عبوديت خودتان عمل نكرديد . اين است كه بعد از عذاب دنيا كه
در دو سه آيه فرمود، میفرمايد: « اعد الله لهم عذابا شديدا غ. "فذاقت"
را به صورت ماضی گفت كه گذشتهها را چشيدند و واقع شد ، علاوه بر اين ،
عذاب دردناكی هم در آينده برای آنها مهياست .
معنی " « اولی الالباب »"
« فاتقوا الله يا اولی الالباب » . مكرر " اتقوا " را در همين سوره
داشتيم و گفتيم كه اشاره به همان مسائل مربوط به مطالب اين آيات است .
دوباره میفرمايد : پس تقوای الهی را پيشه بگيريد ای صاحبان خردها ، ای
مغزدارها . " اولیالالباب " يعنی مغزدارها ، ولی مغز به اين معنا : ما
در اصطلاح فارسی ، زبان خودمان ، وقتی میگوييم مغز ، مقصودمان مخ است .
عرب به آن نمیگويد [ مغز . ] آنچه كه لفظ " مغز " بر آن دلالت دارد
عرب میگويد " لب " . در زبان عرب به اين چيزی كه ما میگوييم مغز ،
آنها میگويند مخ . " لب " مغز به آن معناست كه مثلا ما میگوييم مغز
گردو يا مغز بادام . اگر چيزی پوستهای داشته باشد و ماده قابل استفادهاش
در داخل آن پوسته قرار بگيرد مثل همان مغز گردو و پوستی كه دور آن هست
آنجا كلمه " قشر " و كلمه " لب " را به كار میبرد . قرآن در بسياری
از آيات عقل انسان را به منزله لب يعنی مغز به معنايی كه عرض كردم
میداند ، يعنی آدم كه آدم است ، به اين هيكل و اندام نيست ، آدمی بودن
آدم به آن چيزی است كه [ در باطن اوست . ]
|