قرآن در بيانات خودش عجيب است . اين مساله مطرح می‏شود كه خدای كريم‏
رحيم مهربان كه كرم و رحمتش نامتناهی است ، چرا عذر را نمی‏پذيرد ؟ قرآن‏
جواب می‏دهد هرچه قابل پذيرش باشد او می‏پذيرد ، آنچه را نمی‏پذيرد كه‏
امكان پذيرش ندارد و پذيرفتنش محال است . اين مثالی كه عرض می‏كنم از
يك نظر مثال خوبی است ، تشبيه است و نمی‏تواند حتما از هر جهت مثال‏
كاملی باشد . مثلش مثل اين است كه ما در يك شيشه را محكم ببنديم ، بعد
آن را وارد يك اقيانوس كنيم ، آنگاه بگوييم اقيانوس به اين عظمت چرا
يك ذره آب در اين شيشه نيم‏ليتری نمی‏ريزد ؟ جواب اين است كه اقيانوس‏
بی‏پايان است ولی در اين شيشه بسته است . اقيانوس كارش اين است كه هر
جا كه موجودی و راه بازی باشد ، سرايت كند . اين راه از ناحيه خود اين‏
موجود بسته است . انسان اگر راه را بر خود نبندد رحمت الهی او را
می‏گيرد ، رحمت الهی آنجا را نمی‏گيرد كه راه را انسان خود بر خود بسته‏
باشد . اينجا قرآن اين طور تعبير می‏فرمايد : " « لا تعتذروا اليوم » "
عذر نجوييد امروز كه پذيرفته نمی‏شود ، نه از آن جهت كه عذر قابل پذيرش‏
است و خدا از پذيرش امساك می‏كند ، بلكه پذيرش‏پذير نيست . حال چرا
پذيرش‏پذير نيست ؟ " « انما تجزون ما كنتم تعملون » " كيفر داده‏
می‏شويد به عين اعمال خودتان ، يعنی ما كه كيفر را از بيرون نياورده‏ايم ،
مثل يك آتش بيرونی ، كه شما بگوييد اين آتش را از من دور كن . اين‏
آتش خود اعمال شماست ، همان اعمال شماست ، اين الان ديگر جز وجود و
شخصيت شماست ، جز من شماست ، جز منش شماست . همان‏طور كه مرز برای‏
خود شما محال است ، جداشدن اينها از شما غيرممكن است مگر در دنيا ، فقط
در دنياست كه انسان می‏تواند عمل خوب يا بد