²و انی جار لكم »من هم كمك شما هستم ، شما در جوار و در پناه من هستيد.
راجع به اينكه شيطان به اينها چنين گفت ، از قديم الايام مفسرين اختلاف‏
كرده‏اند كه به چه شكل گفت ؟ آيا به شكل وسوسه بود يا به شكل تمثل ؟
می‏دانيم كه قرآن كريم از حقيقتی ياد كرده است بنام ملك و فرشته ، و از
حقيقت ديگری ياد كرده است به نام شيطان و جن . معمولا ارتباط ملك با
انسان را به شكل القاء خاطرات خوب در روح انسان بيان می‏كنند كه حديث‏
هم هست كه در قلب انسان دو گوش است ، از يك گوش ملك و از گوش‏
ديگر شيطان القائات تلقين می‏كنند . و در قرآن آمده است كه ملك يا
فرشته تمثل پيدا می‏كند يعنی ذات و جنسش جسم نيست ولی می‏تواند مثال‏
جسمانی پيدا كند و در نظر انسان ، در جلوی چشم انسان مجسم بشود . درباره‏
روح القدس و مريم می‏گويد : « فتمثل لها بشرا سويا » ( 1 ) . شيطان هم‏
همين طور است ، گاهی بشر را صرفا به وسيله وساوسی كه در دل او القاء
می‏كند اغوا می‏نمايد و گاهی در جلوی چشم بشر تمثل پيدا می‏كند .
در اين آيه از قديم مفسرين اختلاف كرده‏اند كه آيا منظور اين است كه‏
شيطان در دل كفار اينطور القاء كرد يا مقصود اين است كه شيطان در نظر
كفار متمثل شد ؟ هر دو را گفته‏اند و هر دو هم می‏تواند صحيح باشد . غرض‏
اين جهت است كه شيطان به اينها القاء كرد ، يا از راه وسوسه در دلشان و
يا متمثل شد ، گفت شما خيلی نيرومند

پاورقی :

1 - سوره مريم ، آيه 17 - [ آيه به طور كامل چنين است . فاتخذت من‏

دونهم حجابا فارسلنا اليها روحنا فتمثل لها بشرا سويا ». و آنگاه كه از
همه خويشانش به كنج تنهايی پنهان گرديد ، ما روح خود را بر او مجسم‏
ساختيم ] .