كم و بيش با اين مطلب آشنا هستيد كه مطلبی در دين مقدس اسلام كه دينی‏
اجتماعی است مورد تأكيد و اصرار واقع شده است به نام موالات مؤمنين‏
يكديگر را ، و در مقابل ، دستور رسيده است به منع موالات مؤمنين و
مسلمين كافران را . اتفاقا چندی پيش در مقاله‏ای كه چاپ شده است تحت‏
عنوان " ولاءها و ولايتها " اين مطلب را تا حدی تشريح كردم . حالا به‏
مناسبت اين آيات ، توضيحی راجع به اين كلمه عرض می‏كنم .
معنی كلمه " ولاء " كه " ولايت " و " تولی " كه به غلط تولی‏
می‏گوئيم و " ولی " و " مولا " و غيره همه از اين كلمه مشتق شده است‏
" اتصال و نزديكی " است . وقتی كه دو چيز يا دو شخص به يكديگر آنچنان‏
نزديك باشند كه در ميان آنها فاصله‏ای وجود نداشته باشد ، عرب اين را "
توالی " می‏نامد ، كما اينكه ما در اصطلاح فارسی كلمه " توالی " را در
جايی به كار می‏بريم كه دو چيز بلافاصله پشت سر يكديگر باشند يعنی بينشان‏
فاصله نباشد . ولی وقتی می‏گويند مسلمين بايد نسبت به يكديگر ولايت داشته‏
باشند يا ولاء يكديگر را داشته باشند مقصود اين نيست كه بدنهاشان به‏
يكديگر نزديك باشد ، بلكه مقصود اين است كه روحهاشان به يكديگر نزديك‏
باشد و روابط اجتماعيشان با يكديگر روابط نزديك باشد . و لهذا مثلا اين‏
كه يك كسی اعانت بكند ديگری را ، كمك بدهد به ديگری ، خودش يك‏
ارتباطی است ، يك اتصالی است ، يك پيوند است ، نوعی ولايت است كه‏
در قرآن " ولاء " ناميده می‏شود . يعنی يكديگر را كمك بدهيد . ولاء
يكديگر را داشته باشيد يعنی تعاون در ميان شما حكمفرما باشد ، كه‏