مسلمين را داشته باشد ، ولی هنوز از مدينه چندان دور نشده بود ( 1 ) كه
جبرئيل بر رسول اكرم نازل شد ( اين را شيعه و سنی نقل كردهاند ) و دستور
داد پيغمبر ، علی ( ع ) را مأموريت بدهد برای امارت حجاج و برای ابلاغ
سوره برائت . اين سوره اعلام خيلی صريح و قاطعی است به عموم مشركين به
استثنای مشركينی كه با مسلمين هم پيماناند و پيمانشان هم مدتدار است و
بر خلاف پيمان هم رفتار نكردهاند ، مشركينی كه با مسلمين يا پيمان ندارند
يا اگر پيمان دارند بر خلاف پيمان خودشان رفتار كردهاند و قهرا پيمانشان
نقض شده است . اعلام سوره برائت اين است كه علی ( ع ) بيايد در مراسم
حج در روز عيد قربان كه مسلمين و مشركين همه جمع هستند ، به همه مشركين
اعلام كند كه از حالا تا مدت چهار ماه شما مهلت داريد و آزاد هستيد هر
تصميمی كه میخواهيد بگيريد . اگر اسلام اختيار كرديد يا از اين سرزمين
مهاجرت كرديد ، كه هيچ ، و الا شما نمیتوانيد در حالی كه مشرك هستيد در
اينجا بمانيد . ما دستور داريم شما را قلع و قمع كنيم به كشتن ، به اسير
كردن ، به زندان انداختن و به هر شكل ديگری . در تمام اين چهار ماه كسی
متعرض شما نمیشود . اين چهار ماه مهلت است كه شما درباره خودتان فكر
بكنيد . اين سوره با كلمه " برائه " ( 2 ) شروع میشود : « برائه من
الله و رسوله الا الذين عاهدتم من المشركين ». اعلام عدم تعهد است از
طرف خدا و
پاورقی :
1 - بعضی نوشتهاند در " ذوالحليفه " در حدود مسجد شجره كه فاصله آن
تا مدينه تقريبا يك فرسخ است ، و بعضی نوشتهاند در جايی به نام " عرج
" ، كه همان نزديكيها است .
2 - مصطلح است : برائت از دين . وقتی كه مديون دينش را میپردازد و
ياد اين دين را میبخشد ، میگويند برائت ذمه پيدا كرده يعنی ديگر تعهدی
از نظر دين ندارد .